Traumatisch hersenletsel / Soorten hersenletsel hersenaandoeningen | Hersenletsel-uitleg.nl (2024)

Traumatisch hersenletsel ontstaat door een oorzaak buiten het lichaam, een klap, ongeval of geweld van buitenaf. Wanneer een kinetische kracht van buiten het lichaam het hersenweefsel beschadigt, kan dat met of zonder schedelletsel gebeuren.
Bloed en vocht hopen zich op en nemen ruimte in beslag, waardoor de hersenen worden weggedrukt en beschadigd kunnen raken.

Zenuwweefsel is zacht en kwetsbaar, en zelfs een kleine druk kan de hersencellen beschadigen.

Het woord traumatisch komt van het Griekse woord trauma, dat verwonding betekent. Traumatisch hersenletsel duidt hier op lichamelijk, neurologisch lijden; de hersenen zijn getroffen door letsel van buitenaf. Zijn de omstandigheden, in psychische zin, extreem traumatisch geweest, dan is een PTSS, een posttraumatische stressstoornis, niet uitgesloten.

Oorzaken:

1. Letsel waarbij van buitenaf een kracht op het hoofd is uitgeoefend, waarbij eventueel ook de schedel beschadigd kan zijn.
2. Letsel nadat een of meerdere voorwerpen van buitenaf de hersenen zijn binnengedrongen. In dat geval is er altijd schedelletsel.

Verschillende oorzaken van traumatisch hersenletsel door kracht op het hoofd kunnen zijn:

• Aangereden zijn
• Op het hoofd geslagen of geschopt zijn
• Een voorwerp op het hoofd hebben gekregen
• Met het hoofd op de grond zijn gevallen bijvoorbeeld van fiets, paard, steiger of trap en ongelukkig terecht zijn gekomen
• Vlakbij een explosie/ontploffing zijn geweest, bijvoorbeeld in oorlogsgebied
• Zinloos geweld

Mogelijke oorzaken van letsel waarbij voorwerpen de hersenen zijn binnengedrongen:

• Een botgedeelte dat de hersenen is binnengedrongen als gevolg van een schedelbreuk.

• Een voorwerp, zoals een kogel, granaatscherf, steekwapen, ijzeren voorwerp bij een ongeval, dat de hersenen is binnengedrongen.

In dergelijke gevallen is de oorzaak van het letsel niet de toename van de druk op de hersenen, maar het voorwerp dat de hersenen beschadigt.

In de meeste gevallen ontstaat traumatisch hersenletsel doordat het hoofd plotseling afremt of versnelt:

Vormen van traumatisch hersenletsel

• hersenkneuzing (contusio cerebri)ontstaat als een persoon minstens 15 minuten buiten bewustzijn is geweest en/of een langer dan 60 minuten durend PTA (posttraumatische amnesie of gat in het geheugen) heeft. Dit is de ernstigste vorm van traumatisch hersenletsel. Lees meer.

• restverschijnselen na hersenschudding(postcommotioneel syndroom PCS of PPCS) Bij een hersenschudding kan er een korte periode van buiten bewustzijn zijn optreden. Soms is er geen bewustzijnsverlies! Dit valt vaak onder de noemer 'licht hersenletsel', ondanks de vaak forse klachten. Lees meer.
• nekslag (whiplash) Hierbij is de persoon niet buiten bewustzijn geweest, wel soms even weg. Whiplash Geassocieerde Problematiek (WAD) is ernstig en wordt nog vaak verkeerd gediagnosticeerd. Dit valt vaak onder de noemer 'licht hersenletsel, ondanks de vaak forse klachten'. Ook een whiplash kent gradaties van ernst qua gevolgen. Een whiplash komt vaak tegelijk voor met een hersenschudding! Lees meer..

'Licht traumatisch hoofdletsel':

Problemen na hersenschudding en/of whiplash

De meeste mensen herstellen na een hersenschudding en/of whiplash, maar het is minder bekend en erkend dat mensen ook na een hersenschudding en/of ofwhiplashcognitieve en/of lichamelijke problemen kunnen hebben en houden.

Doorbloedingsstoornis

Als er met de huidige onderzoeksmethodes geen schade is vastgesteld aan het brein en een persoon wel klachten blijft houden is dat geen aanstellerij.

Onlangs is ontdekt dat in de tijd kort na een hersenschudding wel een doorbloedingsstoornis aantoonbaar was door middel van een SPECT-scan (contrast-vloeistof-scan). Ook bij een onderzoek in Amerika werd een stoornis in de doorbloeding van de hersenen geconstateerd (zie link) bij 53%van de mensen met een langdurig postcommotioneel syndroom (PCS).

Veel mensen belanden toch niet in deze medische onderzoeksmolen in de fase na een hersenschudding. Ze hebben in de herstelfase wel wat anders aan hun hoofd. In eenstudie tussen vergelijking met MRI- of CT-scan bleek dat de SPECT-scan meer afwijkingen liet zien op dit gebied.

Een biomarker (calpain-cleaved αII-spectrin N-terminal fragment (SNTF)) in bloed voorspelt het risico op witte stofafwijkingen en cognitieve klachten na mild traumatisch hersenletselZie studie.

Neuropsychologisch onderzoek

Ook eenneuropsychologisch onderzoekkan verborgen cognitieve schade aan het licht brengen, maar is zeer prijzig.

Als de persoon veel klachten houdt en geduidis met de term licht of mild hersenletsel, is het raadzaam te informeren naar een (evt. zelf betaald) neuropsychologisch onderzoek.

Zeker als er niets te zien is op MRI of CT scan is iemand misschien geneigd om gewoon door te gaan, vol te houden en op de tenen te blijven lopen.Lees meer....over hersenschudding.

'test om hersenletsel te herkennen'

Wat gebeurt er in de hersenen bij traumatisch hersenletsel?

De hersenen zijn het meest complexe en kwetsbare deel van het menselijk lichaam. De samenstelling van de hersenen is verwant met gelatine als het om de structuur gaat.

Door een klap of val of andere impact schudden de hersenen heen en weer,waardoor aan de achterkant, de voorkant of de zijkanten letsel kan optreden door de centrifugale werking. Zie hieronder:

Aan de kant van de klap treedt een zwelling op en scheuring van bloedvaten. Dit heet coup. Doordathet breinlangzamer beweegtdan de schedel, botsen de hersenen eerst tegen het bot aan de kant van de klap aan.Daarna daarna zullende hersenen tegen de achterkant (of zijkant) van de schedel aanbotsen. Dit heet contracoup.

Ook aan de achterkant (of zijkant) kan een kneuzing en verscheuring van bloedvaten optreden.

Er is dan aan de voor- en achterkant schade.Op microscopisch niveau, niet zichtbaar op MRI, scheurende hersencel lichamen los van de uitlopers van die hersencellen, de axonen, die allesignalen doorgeven aan de andere hersencel lichamen.

Na dit losscheurensterven zowel de axonen als de hersencellichamen af, binnen luttele seconden. Deze afgestorven hersencellen kunnen niet meer communiceren met de overige.

Chronische Traumatische Encefalopathie

Meerdere hersenschuddingen kunnen ook hersenschade geven. Denk aan boksers die vaak geraakt worden of voetballers die hard een bal op het hoofd krijgen. Onderzoek toont aan dat zij grote kans hebben op achteruitgang van hersenweefsel; Zie onze pagina chronische traumatische encefalopathie (CTE).

Links schade of rechts schade?

Globaal kun je zeggen dat de linkerkant van het brein de rechterkant van het lichaam aanstuurt. Links zitten bij de meeste mensen de taalfuncties. Rechts bestuurt de linkerkant van het lichaam. Schade in de rechterhersenhelftgeeft meer impulsiviteit, snel aangebrand zijn en problemen met ruimtelijk inzicht. Lees over schade in de linkerhersenhelft.Lees meer

Functiegebieden kunnen geheel uitvallen of verminderd werkzaam zijn. Overigens werkt het gehéle brein samen en een functie wordt door meerdere structuren aangedreven.

Als er op de MRI-san geen afwijkingen gezien worden...

Mensen met hersenletsel waarbij uiterlijk niets te zien is leiden soms toch een beperkt leven en worden overvraagd en overschat door hun omgeving, omdat er niets te zien aan de buitenkant. Zelfs op een MRI-scan is vaak geen schade zichtbaar, maar het letsel kan grote gevolgen in het leven hebben, omdat onderlinge hersenverbindingen weggevallen zijn.Lees meer over diffuus hersenletsel.
Lees onze pagina Als je niet geloofd wordt en de pagina met uitleg wat op welke scan wel of niet gezien kan worden.

Zinloos geweld

Het risico op hersenletsel als gevolg van geweldpleging is het grootste bij jongeren van 15 tot en met 24jaar. Uit cijfers van VeiligheidNL van de periode 2007tot 2011 blijkt dat jaarlijks gemiddeld 2.200 slachtoffers van geweldpleging de Spoed Eisende Hulp (SEH) afdeling bezoekenmet hersenletsel.

bron zorgstandaard THL 2015 te downloaden hieronder.

Zorgstandaard Traumatisch hersenletsel

De Zorgstandaard Traumatisch Hersenletsel (THL) is ontwikkeld als vervolg op een onderzoek dat de Hersenstichting in 2010 heeft laten uitvoeren onder patiënten, mantelzorgers, professionals en brancheorganisaties.

Van de Zorgstandaard is deze gebruikersversie verschenen, speciaal voor patiënten en hun omgeving. In deze verkorte versie staat onder andere informatie over welke behandeling en begeleiding de patiënt van zorgverleners mag verwachten bij traumatisch hersenletsel. De gebruikersversie kan u bijvoorbeeld ondersteunen in gesprekken met behandelaars.

Download hieronder de Zorgstandaard voor gebruikers of of zorgverleners

traumatisch hersenletsel, contusio cerebri en... by hersenletseluitleg

Bronnen hersenstichting.nl, hersenletsel-uitleg.nl, neurological aspects of long term outcome prognosis in paediatric closed head injuries Ruijs, hersenkneuzing.nl, Omgaan met hersenletsel Palm, frontiers in neuroloy, neurotrauma, gezondheidsraad hersenletsel bij boksers en voetballers, Left brain right brain Springer & Deutsch, Rowland, L. P. 2000, ‘Trauma - head injury’, in Merritt's Textbook of Neurology, ed L. P. Rowland, 10th edn, Williams and Wilkins, Baltimore.J.B.M. Kuks, J.W. Snoek, H.J.G.H. Oosterhuis. Klinische Neurologie 15e druk, Bohn Stafleu Van Loghum, Houten, 2003, ISBN 90-313-4028-6

Zomeren, A.H. van, & Burg, W.H. van den (1985). Residual complaints of patiënts two years after severe head injury. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry, 48, 21-28.